Mentres
el estaba a argalla-la miña cea eu púxeme a botar unha ollada ós papeis,
quedábame moito por ler pero como non podía ir a ningures se cadra nun día a
miña curiosidade quedaría satisfeita. Ó pouco Roberto chegou cunha bandexa coa
comida para el e para min. Ceamos en silencio e rapidamente, non falamos máis
do caso; prendín o televisor e estivemos a ver unha serie de policías que
poñían en Telecinco ata que chegou Carme, que viña tan amolada do ximnasio que,
segundo dixo, só ía tomar un vaso de leite e deitaríase de contado. Roberto
quedou ata o final da película e logo marchou, prometendo vir ó día seguinte.
Eu, como durmira polo serán, non tiña agora sono así que collín os papeis que
trouxera o meu amigo, busquei onde quedara a derradeira vez e proseguín a
lectura:
“O viúvo
non estaba para moitas lerias así que tiven que ser eu quen se fixese cargo dos
preparativos do enterro de Isabella; tódolos traballadores foron despedidos e
só quedaron os invitados que trocaran a súa vinda a unha petición de man por un
enterro. Ós tres días celebrouse a cerimonia, viñeron moitos máis parentes e
coñecidos dende tódalas partes do país e tamén xente dende Francia e máis
España. Isabella foi enterrada no seu sitio preferido: debaixo dun fermoso e
grande carballo, onde, nas tardes de verán, sentábase a ler ou a escribir no
seu diario. Despois da cerimonia e de da-lo pésame á familia os invitados
marcharon. O conde non se decataba de nada do que pasaba ó seu derredor, cando
vía a alguén pola casa preguntaba por Isabella, se tardaría en chegar do seu
paseo a cabalo ou das súas compras á cidade. Daba tanta mágoa velo camiñar coa
cabeza baixa e facendo plans para as vacacións coa súa muller, cando foran a
ver á súa filla ó internado, que ninguén ousaba lembrarlle que a súa dona
morrera hai catro días e que a súa filla era xa unha moza que casaría cando
rematase o loito pola súa dona.
Xusto á
semana do enterro o avogado da familia, que era tamén un curmán de Isabella,
leu as derradeiras vontades da defunta. Todo foi moi solemne, como sempre
ocorría nesta familia nas grandes ocasións; foi na biblioteca, e non houbo
ningunha sorpresa: unha parte da fortuna ía parar ó seu marido e outra ós
fillos. Só houbo unha cláusula un pouco estraña: a familia debería agasallar
como mellor soubese a unha parella de xemelgos, un home e unha muller, que
chegarían quince días despois da súa morte. Endexamais soubemos quen eran
porque non apareceron.
Dende a morte da miña querida amiga dáballe
voltas á cabeza tentando descubrir quen era o asasino. Pensei na súa filla
Estefanía, sabía que adoraba ós seus pais pero tamén que de rapariga caera e
danara a cabeza, e por mor diso sufría episodios de esquizofrenia, e cando lle
daban, sen podelo evitar, arremetía
contra o primeiro que tivese diante dela, xa fose unha cousa ou unha persoa.
Negábame a considerar esta posibilidade. Tamén podía haber sido calquera dos
serventes; aínda que Isabella era unha boa muller e a maioría das veces trataba
ós seus serventes dun xeito considerado, tamén é verdade que era unha
aristócrata moi rica e conservaba certos prexuízos cara ás persoas que
traballaban para ela e, a miúdo, sen se decatar, abaixábaos. Sei de certo que
tivo rifas cun dos meus irmáns, quen era agora o xardineiro xefe, pero Paolo,
aínda que de xenio forte, sei que é incapaz de facer dano a ninguén. Tamén sei
que reprendeu á cociñeira a véspera do seu aniversario por mor dunha comida que
non lle gustaba como a fixera, pero non penso que, aínda que a cociñeira sexa o
demo, poda ser unha asasina. Co mordomo tamén tivo as súas disputas; morreu ó
pouco de facelo Isabella, era un home vello que herdara o traballo do seu pai
e, ás veces, comportábase dun xeito impertinente coa miña amiga, como se fose
el, e non ela, o dono do castelo. Isabella apreciábao pero non consentía,
(aínda que lle consentía moito en lembranza do seu pai, pois foran compañeiros
no exército), que se entremetese na súa vida privada aconsellándoa, por
exemplo, sobre como tratar á súa filla. Pero non coido que tivese forzas de
abondo para asasinar a Isabella, nin penso que tivese motivos para facelo pois,
á pesar de tódalas súas diferencias, respectábanse.
Coa súa
doncela tamén tivo os seus máis e os seus menos, ...”
Cando
espertei era xa pola mañá e tódolos papeis estaban polo chan ó meu carón; era
moi cedo, pola fiestra podía ve-lo edificio de enfronte envolto en sombras,
pero xa semellaba que estaba a clarear, Carme aínda non se erguera, senón
escoitaría a súa cantaruxada si estivese no baño. A pesar de todo non me doían
as costas nin collera friaxe por durmir sen un cobertor. Como puiden fun a
cociña e fixen un café, tiña que chamar a Roberto en canto puidese.
Non o
puiden localizar, foi el quen chamou preto das doce para dicirme que os seus
compañeiros ían facer unha festa polos seus vintecinco anos como policía, a el
non lle facía moita gracia pero os vía tan ilusionados que non podía negarse.
-¿Como vas coa historia da
princesa?
-Non avancei moito porque
quedei durmida, se cadra hoxe rematarei con ela. É unha mágoa que no meu estado
non poda moverme para ir a esa festa.
-Eu tamén o sinto, pero non
te preocupes que pasarei a verte e falaremos da historia. Deica logo.
-Deica logo.
Despois
do almorzo, como só tiña que descansar e non podía facer moitas cousas, tornei
a deitarme no sofá, prendín o televisor e cheguei a ve-lo final dunha desas
series que poñen de mañanciña. Logo, mentres daban as primeiras noticias,
volvín cos papeis.
“Coa súa
doncela tamén tivo os seus máis e os seus menos, por puras parvadas de muller
presumida, e a súa máxima crueldade coa rapaza era chamala “parva” de cando en
vez. E, aínda que para min iso non sería un motivo, hai xente moi susceptible
que seguro que non a aturaría tan ben coma min. De calquera xeito resulta
difícil imaxinar a unha rapaza de vinte anos, pequerrecha e de corpo fino
tentando estrangular a unha muller que é unha cabeza e media máis alta que ela
e o dobre de rexa. Pero claro, nun arrouto de furia calquera e quen de facer as
maiores barbaridades.
Entre os
invitados había algúns que, aínda que no presente disfrutaban dunha boa
posición, case estiveron a piques de arruinarse por mor dos antollos de
Isabella; eran uns cabaleiros da vella escola, dos que pensaban que unha muller
se enguedella dun home se este lle merca xoias e demais lerias caras. A miña
amiga deixábase querer, a costa da fortuna allea. Se cadra algúns deses
cabaleiros non o eran tanto.
Por máis
que lle daba voltas o asunto non avanzaba nas miñas pescudas; tentei interrogar
ós principais sospeitosos dende o meu punto de vista: a cociñeira enfadouse
comigo, a doncela púxose a chorar, o mordomo miroume como se fose un
extraterrestre e os invitados que eu pensaba que podían se-lo asasino tiñan
coartadas perfectas. Comentei todo isto co sogro de Estefanía e díxome que el
pensaba que podería ser calquera deses vagabundos que sempre hai no campo. A
min non me convencía esta razón. Pasara un mes dende tan infausto suceso, eu
estaba no meu cuarto pensando en Isabella, na noite da súa morte, e coidaba que
fora unha noite moi semellante a esta; custoume
moito concilia-lo sono e cando o fixen soñei con Isabella e coa súa
fermosa letra: eu entraba na biblioteca e vía a miña amiga escribindo,
respondendo unha carta, e nada máis verme correu a agachala nun caixón do
escritorio. Logo sorriu e desapareceu como o aire. Cando espertei púxeme a
pensar: Isabella endexamais escribía a súa correspondencia na biblioteca,
sempre nun escritorio antigo que tiña preto da cama, que era o do sono, se
cadra estábame a dicir que o escrito tiña relación con alguén que había na
biblioteca o día da lectura do testamento; seica ela sabía que ía morrer e
deixou algo escrito. Co viúvo era imposible falar, estaba totalmente
trastornado, así que llo dixen ós seus fillos e estiveron de acordo en que
remexese nos papeis da súa nai. Estiven un bo anaco sen atopar ningunha cousa
interesante, ata que, sen decatarme, debín poñer en funcionamento algún estraño
mecanismo porque, de súpeto, abriuse bruscamente un adorno rectangular que tiña
un dos caixóns da mesa: alí había unha carta lida milleiros de veces e para min
foi unha revelación a súa lectura. Sabía a historia de Isabella co xove fillo
do zapateiro do pobo cando ámbolos dous eran raparigos: Ottavio un día
agasallou a Isabella cunha rosa, (el tiña oito anos, ela seis), colleu a rosa,
uliu o seu aroma e logo botouna ó chan. Cousas de rapaces. A carta viña a
contar que Ottavio endexamais perdoou a Isabella aquel desprezo e que, en parte
por vinganza e en parte porque era moi ambicioso, medrou a forza de traballo co
fin de facerse rico e amosar a Isabella que non era o morto de fame que ela
pensaba. O que eu non sabía, e Isabella tampouco, era que co tempo converterase
no pai do noivo de Estefanía, e que foi el que alentou ó seu rapaz a que lle
fixese as beiras a Estefanía sabendo que, case con certeza, o seu fillo ía
enguedellala.
Coñecendo
a Isabella imaxino a súa reacción cando se decatou da verdade acerca da orixe
do seu futuro sogro, prohibiría á súa filla que levase a efecto a voda, polo
que agora entendo o enfado de Estefanía e que Isabella, tan aristócrata,
agachase ó seu home a causa das súas rifas coa filla. Non lle dixen a ninguén o
que descubrira.
Endexamais
fun moi bo acochando os meus sentimentos nin as miñas antipatías; daquela
empecei a mirar ó sogro de Estefanía doutro xeito, apercibíndose el do meu
cambio de actitude e imaxinando, xa que Estefanía faloulle do rexistro que
fixera entre os papeis de Isabella, que eu sabía a verdade da historia ocorrida
entre eles. Encomezou a mirarme divertido, pero eu crin descubrir unha ameaza
tralo seu sorriso e pretextando unha visita a uns amigos de Milán fuxín do
pobo. Crin que desta maneira daríalle a entender que non representaba ningún
perigo para el, pero atopeino en Milán as poucas semanas: non dicía nada, só
sorría, coidaba que dun xeito cruel. Atopábao en calquera sitio a onde fose.
Nos xardíns da cidade, nas rúas, mesmo nas escaleiras da pensión onde estaba a
vivir. Vivir, non vivía, temía ó seu xenio porque xa estaba convencido de que
el fora o asasino de Isabella. Tentei facerlle comprender que nunca diría nada,
pero non sei se chegou a crer nas miñas palabras. Ós poucos meses de chegar a
Milán decidín marchar de novo; cambiei o meu nome e fuxin a Niza. Non tardei en
topar con el de novo e co seu sorriso. Lisquei de novo, esta vez a París; se
cadra, nesta cidade tan grande, podería perderme para sempre. E, de certo,
estiven uns cantos anos tranquilo, volvín a traballar no meu oficio de médico,
xa me cría a salvo cando, pasados cinco anos da miña fuxida, apareceu de novo
Ottavio, esta vez pola miña consulta. Resultou que eu era un bo médico e el estaba
enfermo e algún coñecido faloulle de min, e alí estaba, na butaca fronte de
min, contándome as súas doenzas e sorrindo. ¿Que ía facer? Coñecía a miña falsa
personalidade e tamén o meu aspecto actual. Volvín a escapar, esta vez cara a
España, a unha das cidades onde un pode perderse con máis facilidade, a
Barcelona; e ocorreu o mesmo que sucedera en París: aínda que tiven uns anos de
tranquilidade, e xa que o home é un animal de costumes, volvín a exerce-lo meu
oficio e volveu a atoparme ós dous anos do noso derradeiro encontro.
Escribín
unha carta dicíndolle que non tiña porqué ter medo de min, que eu endexamais o
delataría; e por toda resposta atopei o seu sorriso un día que saía da miña
casa. Daquela decateime que nunca me deixaría en paz, que non me deixaría vivir
con tranquilidade e que, se cadra, algún día podería matarme como fixo con
Isabella. Marchei outra vez, cheguei a Madrid, e metinme nunha pensión do
centro da cidade a escribir estes papeis: xa que a miña vida estaba en perigo e
non conseguira convencer ó asasino da miña amiga de que endexamais diría nada
decidín escribir esta historia. Quen mata unha vez e non é descuberto pode
te-la tentación de volvelo a intentar, por iso agora quero que se saiba a
verdade da morte da miña amiga: aquela noite tiven un mal sono e espertei un
anaco, entón crin escoitar ruídos e tamén como uns gritos afogados, non lle din
importancia; agora sei que era Isabella
loitando pola súa vida.
Penso ir
a un notario para darlle estes papeis e no caso de que morra os faga chegar á
policía italiana, non sei que poderá face-la policía sen probas pero penso que
a miña morte violenta poderá servir para que investiguen, porque estou
convencido de que pronto me atopará e esta vez non se limitará a sorrir.”
Dende
logo era para quedarse abraiada, tiña razón Roberto. A historia tiña tódolos
ingredientes dunha boa novela policíaca pero ocorrera na realidade. ¡Que mágoa
que este home non contara as cousas dun xeito un pouco máis extenso! Estaba
impaciente por ver a Roberto, seica tiña máis novas respecto ó caso. E o meu
amigo apareceu ó día seguinte cunha resaca máis que mediana; menos mal que non
tiña que aparecer polo traballo porque estaba feito un pingallo.
-¿Remataches de le-los
papeis?-dixo, despois de tomar dúas aspirinas cun vaso de auga.
-Rematei. E ti tes que
dicirme se o asasino foi collido ou aínda anda en liberdade.
-Os italianos andan en busca
de probas, quizabes, agora que saben onde buscar, consigan pronto metelo na
cadea. Vai resultar un pouco difícil porque é un home moi importante en Italia
e con moitas influenzas, pero penso que o conseguirán. ¿Como vai o teu nocello?
-Ben, case está curado; aínda
quedan uns días de aburrimento, ¿non traerías algo que ler?
-Non se atopan tódolos días
homes mortos cun feixe de papeis onde está a solución dun crime.
-É verdade, senón o noso
traballo sería ben doado de facer.
-E entón, ¿onde estaría a
gracia?
